fbpx

Waarom het kennen van je kostprijs de basis is van gezond ondernemen

Door Nino Comello | 26 maart 2025

Als zelfstandig dienstverlener werk je vaak met een uurtarief. Maar wat zijn die uren die jij zo hard werk nu echt waard?

Wat veel zzp’ers vergeten, is dat ze zélf het product zijn. Jouw tijd en expertise vormen de waarde die je levert. Maar daar hangt ook een prijskaartje aan. En als je die kostprijs niet goed doorrekent, werk je jezelf structureel onder je waarde.

Wat zijn de risico’s?

Je denkt winst te maken, maar komt structureel geld tekort. Je kunt je verzekeringen, belastingen of pensioen niet betalen. En vrije dagen? Die kosten je direct geld.

Wat reken je mee in je kostprijs?

  • Je eigen uurloon (inclusief vakantiegeld, pensioen, arbeidsongeschiktheidsverzekering)
  • Vaste kosten zoals:
    • Boekhoudsoftware
    • Laptop en telefoon
    • Marketingkosten
    • Reiskosten
    • Opleidingen
  • Niet-declarabele uren zoals:
    • Administratie
    • Klantcontact buiten declarabele uren
    • Acquisitie

Belangrijk: vergeet de belasting niet

Als zzp’er moet je zelf rekening houden met:

  • Inkomstenbelasting (afhankelijk van je winst)
  • Omzetbelasting (btw-afdracht)
  • Eventueel een voorlopige aanslag

Die bedragen moet je reserveren, want de Belastingdienst klopt hoe dan ook aan.

Slim: deel je vaste kosten door het aantal declarabele uren per jaar. Werk je bijvoorbeeld 1.200 declarabele uren per jaar en heb je € 12.000 aan vaste kosten? Dan moet je € 10 per uur extra rekenen om die kosten te dekken.

Simpele voorbeeldberekening:

  • Gewenst bruto jaarinkomen: € 60.000
  • Vaste kosten per jaar: € 12.000
  • Declarabele uren per jaar: 1.200

Kostprijs per uur = (€ 60.000 + € 12.000) / 1.200 = € 60 per uur

Verkoop je je uren voor minder? Dan moet je bijleggen. Simpel.

Handelsondernemingen — van webshops tot fysieke winkels — draaien op het slim inkopen en winstgevend verkopen van producten. Vaak ligt de focus op omzet, maar de échte winst zit in je marge.

Waar gaat het mis?

Veel ondernemers rekenen te weinig door, onderschatten de vaste kosten of geven (te) hoge kortingen. Het gevolg? Hoge omzetten, maar een lege bankrekening.

Verschil tussen vaste en variabele kosten

  • Inkoop van producten = variabele kosten (stijgen mee met je omzet)
  • Huur, personeel, software = vaste kosten (blijven gelijk, ongeacht je omzet)

Winstberekening in stappen:

  1. Omzet - Inkoop = Brutowinst
  2. Brutowinst - overige variabele kosten = Contributiemarge
  3. Contributiemarge - vaste kosten = Nettowinst

Break-even? Die wil je kennen.

  • Break-even afzet = vaste kosten / contributiemarge per product
  • Break-even omzet = vaste kosten / contributiemargepercentage

Voorbeeld:

  • Verkoopprijs per product: € 100
  • Inkoop: € 40
  • Overige variabele kosten (verzending, verpakking): € 10
  • Vaste kosten per maand: € 5.000

Contributiemarge per product: € 100 - € 40 - € 10 = € 50
Break-even afzet: € 5.000 / € 50 = 100 stuks per maand

Pas ná 100 verkochte producten ga je winst maken. Belangrijk om te weten dus!

In een productiebedrijf draait het om grondstoffen, arbeid en machines. Elke stap in het proces kost geld. Juist daarom is het cruciaal om je directe en indirecte kosten goed te scheiden en door te rekenen.

Wat maakt productiebedrijven uniek?

Ze hebben vaak meerdere afdelingen, machines, en indirecte kosten die niet direct aan een product zijn toe te wijzen. Toch moeten ook die kosten terugverdiend worden via de kostprijs.

Directe kosten:

  • Grondstoffen
  • Arbeid (productietijd)
  • Machine-uren

Indirecte kosten:

  • Onderhoud machines
  • Administratie
  • Managementkosten
  • Huur fabriekshal

Deze worden verdeeld over de producten via opslagpercentages of kostendragers.

Voorbeeld:

  • Grondstoffen: € 5
  • Arbeid (1 uur à € 30/u): € 30
  • Indirecte kosten via opslag (bijv. € 10 per product)

Kostprijs per product = € 5 + € 30 + € 10 = € 45

Verkoop je voor € 40? Dan maak je verlies.

Heb je een bureau of consultancy met personeel in dienst? Dan draait alles om het zo winstgevend mogelijk inzetten van beschikbare uren.

Wat is het risico?

Zonder inzicht in je uurtarieven, urennormen en projectbudgetten verlies je grip. Je medewerkers zijn druk bezig, maar het rendement blijft achter.

Belangrijke factoren:

  • Urennorm per medewerker: hoeveel declarabele uren per jaar?
  • Kosten per medewerker: inclusief loonkosten, vakantiedagen, opleidingen
  • Projectbudgetten: past het aantal werkuren binnen het afgesproken bedrag?

Voorbeeld:

  • Medewerker kost € 55.000 per jaar (incl. werkgeverslasten)
  • 1.400 declarabele uren → kostprijs per uur: € 39,30
  • Stel je wilt 20% marge → Verkoopprijs per uur: € 39,30 x 1,25 = € 49,13

Verkoop je je uren voor € 40? Dan verlies je per uur.

In de horeca draait het om beleving, snelheid en volume. Je levert een dienst, verwerkt producten en bent sterk afhankelijk van locatie en bezetting.

Waarom is horeca zo uitdagend?

De marges zijn vaak flinterdun. Slechte inkoop, inefficiënte roosters of een matige locatie kunnen je hele businessmodel onderuit schoppen.

Belangrijke onderdelen:

  • Goede inkoopafspraken met leveranciers
  • Inkoop/verkoop verhouding (brutomarge): vaak minimaal 70% gewenst
  • Personeelsbezetting afgestemd op piekmomenten
  • Locatie & bezetting: hoeveel stoelen en hoe vaak gevuld?

Voorbeeld:

  • Inkoop koffie + melk: € 0,50
  • Verkoopprijs: € 2,50
  • Brutowinst = € 2,00 → brutomarge = 80%

Als personeelskosten en vaste lasten per dag € 800 zijn, en je hebt gemiddeld € 2,00 marge per consumptie, dan moet je 400 consumpties per dag verkopen om break-even te draaien.

Zonder dit inzicht lijkt het druk en gezellig, maar verlies je structureel geld.

Wat voor onderneming je ook hebt, inzicht in je kostprijs is geen luxe. Het is noodzaak.

Want zonder grip op je kosten, kun je onmogelijk winstgevend zijn. En zonder winst? Geen bestaansrecht op de lange termijn.

Wil je eens samen kijken naar de kostprijsberekening van jouw onderneming? Neem gerust contact op met mij. Ik help je graag verder!

Alle blogs
Ondernemingsweg 2C
2404 HN 
Alphen aan den Rijn

Onze kantoren

Administratiekantoren GoedOpOrde.nlFranchise kantoor starten?
linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram